از زمان های خیلی دور، انسان ها به فکر جبران نقص های فیزیکی خودشون بودند. احتمالا ناخداهای کشتی دزدان دریایی با یه پای چوبی و یه دست فلزی رو یادتون هست. با پیشرفت تکنولوژی، این اندامهای مصنوعی هم ارتقا پیدا کردند و هر چی بیشتر به اندام های واقعی نزدیک شدند. اما خیلی قبل تر از رسیدن دانشمندها به این فناوری ها، داستان های علمی-تخیلی به اون دست پیدا کردند و انسان هایی به اسم سایبورگ رو خلق کردند. سایبورگ به انسانی گفته می شه که تو اغراق آمیزترین حالت، همه ی اندام های اون به غیر از بخش اصلی مغز، مصنوعی هستند. این اندام های مصنوعی که بیشتر مکانیکی اند، سایبورگ رو به موجودی بهتر، سریع تر و قوی تر از انسان تبدیل می کنند.
با یه نگاه به فیلم های قدیمی سینمای علمی-تخیلی، فیلم بی نظیر “مرد شش میلیون دلاری” رو پیدا می کنیم که به زیبایی یه سایبورگ رو به تصویر کشیده. اما تو بیشتر فیلمها، از سایبورگ ها به خاطر قابلیت های فرابشری اونها، تو نقش های نظامی و انتظامی استفاده شده. “پلیس آهنی”، “مرد آهنی” و حتی “کارآگاه گجت” نمونه هایی از این سایبوگ ها هستند. بین حداقل ۲۵تا فیلمی که میشه درباره ی سایبورگ ها لیست کرد، فیلم “آلیتا؛ فرشته ی مبارزه” بیشتر از همه به این موضوع و نمایش چالش های فردی و اجتماعی اون پرداخته.
اضافه کردن یک یا چند عضو رباتیک (عضو مکاترونیکی هوشمند) به بدن یه انسان، چالش های اخلاقی و اجتماعی زیادی رو با خودش داره. مثلا، آیا یه سایبورگ حق شرکت تو مسابقه های ورزشی رو داره؟ شاید باید برای اونها مسابقه هایی جداگونه ایجاد کرد. یا مثلا، آیا افراد فقیر هم می تونن از اندام های مصنوعی استفاده کنند؟ یا اختلاف طبقاتی بیشتر از قبل ایجاد می شه؟ اینا موضوع هایی هستن که تو فیلم “آلیتا” بهشون اشاره شده. این چالش ها در حالی مطرح هستند که مهندس های دنیای واقعی همچنان تو اضافه کردن ساده ترین اندام های مصنوعی به آدم و اتصال اونها به مغز با مسائل خیلی زیادی از علوم مختلف رو به رو هستند.
مکس تگمارک تو کتاب زیبای “زندگی ۳”، به سایبورگ ها با یه دید مفهومی تر نگاه میکنه. اون زندگی سطح سوم رو مختص موجوداتی می دونه که می تونن تو زمان حیات خودشون (و نه بر اثر تکامل نسل ها)، قابلیت های سخت افزاری خودشون رو ارتقا بدن. اگر چه ربات های هوشمند مصداق بازر این موجودات هستند اما میشه گفت که چیزی شبیه به سایبورگ میتونه راه رسیدن “انسان” به چنین حیاتی باشه.
